Toen op 11 november 1824 de Noord- en Zuid-Hollandse
Redding Maatschappij werd opgericht, was het voor de
oprichters een vanzelfsprekende zaak, dat Petten een
reddingstation moest worden. Er was een levendige
scheepvaart op Nieuwediep en het was reeds dikwijls
voorgekomen dat schepen, die het zeegat van Texel niet
konden bezeilen, op de kust bij Petten verdaagden.

Uit dankbaarheid en respekt ontving elk der redders drie
gulden en een "declatatoir van loffelijk gedrag". Deze ge-
getuigschriften waren de eersten, die door de N.Z.H.R.M.
werden uitgereikt.In 1826 kwam de kwam de bootschuur
gereed en kon de boot uit de kerk worden verwijderd.

Het was daarna enkele jaren rustig in Petten, maar in 1832
volgde een tweede reddingtocht. Het was het begin van
een drukke periode, die tot de eeuwwisseling voortduurde.

Het is zelf voorgekomen, dat er tijdens een storm twee
schepen tegelijk strandden. 

Zoals op 18 oktober 1834 de "Eenigheden" en "Industrie"
(waarbij 17 zeelieden werden gered) en op 26 juli 1853 de
"Mary Lloyd" en "Marie Aglae" (12 geredden). 

‘Constantia en Sophia’, ca. 1900 (de vrij lompen kurken zakken rond de boot waren inmiddels vervangen door zgn. ‘muizen’).

De N.Z.H.R.M. gaf de reddingboten op de verschillende
stations een nummer, terwijl een enkele (geschonken)
boot een naam kreeg.

In 1868 kreeg Petten een nieuwe reddingsboot, een ge-
schenk van de heer Jorna van Eijk, lid van de Provinciale
Staten van Noord-Holland, die de wens te kennen had
gegeven de boot naar zijn echtgenote en dochter, Con-
stantia en Sophia, te vernoemen.

Om kwart voor zeven worden bewoners in Bergen aan
Zee wakker van het schieten met zwak geschut. De
schoten worden ook gehoord in Bergen, maar iedereen
denkt aan een gewone militaire oefening tot dat er zwaar-
dere schoten worden gehoord. Tot ontsteltenis van de
inwoners van Bergen aan Zee worden zeven Duitse
kolenboten gevolgd en beschoten door twintig Engelse
torpedoboten.

Twee kolenboten, de “Lavinia” en de “Reinhart Leonora”
koersen direct richting het strand,  maar de Engelsen
blijven de beide boten beschieten. De Engelse torpedo-
boten naderen de op het strand gelopen kolenboten tot 
op 1 ½ kilometer en blijven de beide boten bestoken
met zwaar geschut. 

De Lavinia is inmiddels achter het kaartenhuis in brand
geschoten, om 7.30 uur vertrekken de Engelse torpedo-
boten de noordwest in en verdwijnen langzaam uit het zicht. 

Rond 8.00 uur verschijnt de Hollandse kruiser Kortenaar
ten tonele vergezeld door enkele torpedoboten en plaat-
sen zich voor de op het strand gelopen Duitse kolenboten.

Pettemers vertrekken ter assistentie naar de Duitsche schepen te Bergen aan Zee.

De Renate werd weer vlot gesleept en in Amsterdam
gerepareerd. Op 21 augustus 1917 voer het opnieuw uit
vanaf IJmuiden en stoomde weg langs de Nederlandse
kust. In het Schulpengat bij Den Helder liep de Renate
vast op de zandgronden van Noorderhaaks en moest vlotgetrokken worden door drie sleepboten.

Nog maar net vlot getrokken kwam het defintieve einde.
Het vrachtschip werd getroffen door een Engelse torpedo
en zonk. Er vielen enkele doden, andere bemanningsleden
werden door Nederlandse marineschepen gered.

Het was de stoker G.P. Wolf die de geruchten losmaakte
over een kapitale lading aan boord van de Renate. Hij
was ervan overtuigd dat vlak voor het vertrek van de
Renate uit Vlissingen, kleine kistjes aan boord waren
gebracht, die in het schip verborgen waren onder een
lading boter. Het waren volgens Wolf goudstaven.

In 1937 spoelde een lading van zeshonderdduizend kilo
cacaoboter op het strand van Egmond aan. Dit was voor
Piet Visser uit Wijdewormer aanleiding om een plan te
bedenken om de goudschat van het schip te bergen.

Aan de hand van ooggetuigenverslagen en sporen van
cacaoboter, werd in 1939 de vermoedelijke locatie van
het gezonken schip vastgesteld. De oorlogsjaren deed
de plannen stilstaan, maar in 1948 werd een bergings- 
maatschappij opgericht. Nadat met een wichelroede-
loper het schip (opnieuw) werd gelokaliseerd kon de expeditie beginnen, maar de combinatie van met goud-
koorts aangestoken oprichters, speculanten, aandeel-
houders en hoog gespannen verwachtingen waren
goed voor vele ruzies en jaren van onenigheid.

Visser ging in zijn prospectus voor de aandeelhouders
in 1954 uit van een goudopbrengst van 75 miljoen gulden
en dit bedrag was, zo vertelde hij ‘niet te hoog genomen’.
Een speciaal gebouwde werktoren die in de werkput bij
het wrak kon worden gezet moest het mogelijk maken het goud te bergen. 

Rijkswaterstaat en de Arbeidsinspectie keurden echter
de put en bergingstoren af vanwege de gevaarlijke werk-
omstandigheden. Door geldgebrek, maar bovenal het
gebrek aan vertrouwen en vooral veel ruzies werd het
project een fiasco. 

Portsmouth Warships

HMS Prince George

Built by Portsmouth Dockyard and launched in August 1895, she was
a Majestic Class battleship; this was the largest class of battleships,
introduced to combat the growing strength of France and Russia.

In 1915 she and her sister ship, HMS Majestic, were sent to the 
Dardanelles, where Majestic was sunk by U21. In 1916, during the
evacuation of Helles in the Dardanelles, Prince George was hit by a
torpedo but suvived the attack because the torpedo failed to explode.

In 1918 she was renamed Victorious II and used fot harbour duties. 
Sold in January 1921 to Cohens, she was then resold and in Decem-
ber 1921 she was stranded off Kamperduin while under tow for Ger-
many to be broken up.

Na de ramp met het Britse passagiersschip Titanic (1912)
en de Eerste Wereldoorlog was er een grote drang om
verbeteringen aan te brengen bij het in veiligheid brengen
van de opvarenden. Veel reddingssloepen sloegen om of
konden niet te watergelaten worden, zodat er veel levens
verloren gingen. De Nederlander Ane Pieter Schat bracht
hier mede verandering in.

S,T. Amstelstroom IJM91 (Wartime visitor)

Additional information courtesy of Jan Harteveld

Technical

History

Stormachtig begin van 1952.

Een Noorse vrachtvaarder, de "Frameggen", loopt voor
de Nederlandse kust machine- en roerschade op.
Het schip is daardoor niet langer manoeuvreerbaar en
als er vervolgens een zware storm opsteekt wordt het
schip door de harde wind en de hoge golven op de
Hondsbosse Zeewering bij Petten gezet.  Shots van
een een enorme harde wind die langs het strand waait,
wolken zand stuiven laag over de grond, mensen houden
zich met moeite staande, diverse shots van het schip,
met de boeg vastzittend in de dijk, een groep mensen
staat belangstellend te kijken, met een kabelbaan wordt
in een zogenaamde "broek" een man aan boord van de
Noor gehesen, uit de ramen van het stuurhuis op het schip
kijken de bemanningsleden naar beneden.

DE "FRAMEGGEN" KIEST WAL

Hiernaast een foto uit de IJmuider Courant van 
18 december 1954 met als onderschrift;

In de nacht van Donderdag en Vrijdag is de Urker vis-
sersboot U.K. 64 "Marijtje" bij Petten aan de grond
gelopen. Men ziet hier het scheepje  op de keien van 
de Hondsbosse zeewering . De sleepboot "Noord-Hol-
land" is nog zichtbaar in de nevel. Tezamen met de
"Holland" heeft hij de U.K. 64 Vrijdagavond vlot getrok-
ken.

In de nacht van donderdag 16 december 1954 is de 
kotter "UK. 64 Marijtje" nabij Petten aan de grond gelopen.
Vanuit IJmuiden vertrok de "Hector" naar de strandings- 
plaats.
Vrijdag 17 december 1954 is een bergingsploeg begon-
nen met het lossen van de lading vis.
Tegen de avond werd er door de "Hector" en "Noord
Holland" verbinding gemaakt met de "UK 64 Marijtje" 
en werd deze vlot gebracht.
De "Hector" heeft de "UK 64 Marijtje" vervolgens naar
IJmuiden gesleept.

Noch de watervlugge sleepboot “Tyne” van Piet Smit’s
Internationale Sleepdienst uit Rotterdam, die ter assis-
tentie van de met motorpech hulpeloos ronddrijvende
vrachtvaarder was uitgevaren, noch de wanhopige pogin-
gen van kapitein Aristide Masseau van de “Limbourg”
om de stranding te voorkomen hadden het onheil kunnen
tegenhouden. De woeste Hondsbossche branding liet
haar prooi niet meer los en schuimend drukten de aan-
stormende watermassa’s het getergde schip tegen de
dijk.

Toen het geweld ophield, zat de “Limbourg” muurvast in
de dijk. Althans: zo leek het. Maar bij elke aanrollende
golf wrikte het schip zich verder in het dijklichaam, de 
basaltblokken wegduwend met zijn scherpe steven en 
de zee daardoor gelegenheid gevend het zand onder 
de dijkvoet weg te zuigen.

Toen de “Limbourg” tijdens het hoge water van dinsdag
24 mei eindelijk door een legertje zeeslepers van de dijk
getrokken was, na er dus zeven dagen hardhandig mee
in aanraking te zijn geweest, kon het bestuur van het hoogheemraadschap “Noord-Hollands Noorderkwartier”
de gapende wonde in ogenschouw nemen. Het viel niet
mee: over een lengte van ruim zeventig meter drong de 
zee diep in de glooiing binnen. Maar pas toen het eb 
werd, kon men goed zien wat de zee had aangebracht. 
Het schip had, voortdurend in beweging gehouden door
de rusteloze branding, eerst de ondergrond van de dijk-
voet weggewroet, zodat de basaltkeien daar hun steun
kwijtraakten en in het gat stortten. Vervolgens wrikte de
aan lager wal geraakte Belg ook nog de stenen uit de
glooiing zélf weg, waardoor de dijkbekleding over een
grote oppervlakte verloren ging. Gelukkig kon men dit
slopersbedrijf tijdig stoppen. Niettemin was de verde-
diging tegen de zee al zodanig verzwakt, dat het zaak
bleek de bres met grote spoed te dichten vóór nieuwe
stormvloeden er zich met tomeloze kracht in zouden
kunnen storten….!

Wanneer de vloed komt opzetten, maken de arbeiders
dat ze weg komen met heiblok en heiïnstallatie.

Zó ploetert men voort aan de voet van de Hondsbossche.
Het is een leven en werken bij de dag. Niemand weet of
de zee het morgen niet onmogelijk zal maken in het gat te
werken. Niemand kan zeggen of men, voor de herfststor-
men zich aankondigen, klaar zal zijn. Men gelóóft van wel.
En de dijkwerkers zetten alle zeilen bij om het zo ver te
krijgen. Regelmatig laten zij hun heiblok op de palen dan-
sen, brengen zij de rijsbedden tot zinken, storten zij het
blauwe basalt tegen de dijkvoet en stompen zij de zware
keien tegen elkaar op de langzaam uit zee oprijzende
glooiing.

Toen de “Limbourg” van de dijk getrokken werd, verdween
de Hondsbossche Zeewering tegelijkertijd uit het nieuws.
Maar in Petten boog men zich ver de berekeningen van 
de schade. En in alle stilte ging men aan het werk, zoals
Nederlanders op duizenden plaatsen altijd in de weer zijn
om zich te wapenen tegen de aanvallen van het water, zon- 
den veel woorden, zonder veel gerucht, maar taai en vol- 
hardend en zich bewust van de zware plicht ELK gat te
dichten.

Smokkelschip vol met sigaretten strandt bij Petten. 

Op donderdag 15 mei 1969 strandde om half drie
’s ochtends een kotter op de Hondsbossche Zeewe-
ring. Het ging om de ZS 1, Rinske uit Zwartsluis. Zo’n
stranding komt wel vaker voor. Maar met de Rinske
was iets niet pluis. Dat had iedereen wel door nadat
er met de golven pakjes sigaretten meekwamen.

De smokkel met de Rinske haalde de nationale dagbla-
den. Heeld Petten wreef zich in de handen, al dan niet
met een gejutte sigaret tussen de lippen. Het Pinkster- 
weekeinde kwam eraan en je kon bij eb met droge voe-
ten tot vlakbij het wrak komen. Niets stond dus een ruime
toestroom van ramptoeristen in de weg. Eind juni begon
de firma Van Beekum uit Alkmaar met de sloop van de
kotter. De schade aan de zeewering viel gelukkig mee
en werd op honderd gulden geschat. Dat bedrag bracht
het hoogheemraadschap bij de rederij in rekening.

Alkmaarse Courant d.d. 08-04-2014.

Door Diederik Aten, medewerker van Hoogheemraad-
schap Hollands Noorderkwartier.

De Reddingboot                                Diensten 5269-5273

STORMACHTIGE DRUKTE 7 OKTOBER 1976
De wind wakkerde in de loop van deze dag aan van 3 tot
8 Beaufort, waardoor verschillende schepen hulp inriepen
van de Redding-Maatschappij.
De kotter TX 67, Carolina Maria, strandde in de ochtend
nabij Petten. Hij was onmanoeuvreerbaar geworden, 
doordat een net in de schroef was geraakt, en op de kust
verdaagd. Via Scheveningen Radio verzocht de schipper
hulp van een sleepboot en een reddingboot.
De Suzanna vertrok om 06.30 uur uit Den Helder. De zee
was nog kalm en de opvarenden van de kotter wilden niet
van boord, daar de sleepboot Titan uit IJmuiden naar hen
onderweg was. 

Omdat ze niet in gevaar verkeerden, voer de Suzanna 

terug naar thuishaven en meerde om 10.30 uur af.

Om 15.00 uur zette ze opnieuw koers naar de strandings-
plaats, om op verzoek van de sleepbootkapitein een tros
over te brengen. De wind was inmiddels aangewakkerd
en de zee woelig geworden. Toen de Suzanna onderweg
was, hoorde men via de radio dat de kotter op een strek-
dam was geslagen en lek gestoten.

De sleepbootkapitein berichtte schipper Bijl van de Su-
zanna, dat voorlopig van een bergingspoging zou worden
afgezien. De reddingboot maakte daarom rechtsomkeert
en was om 19.30 uur terug in Den Helder.

Belgisch vissersschip "Zeldenrust", Z 75. loopt 

vast bij Petten.

Bij Petten is donderdagochtend 17 oktober 2013 een
Belgisch vissersschip met drie opvarenden gestrand.

De kotter kreeg een visnet in de schroef en raakte daar-
door onbestuurbaar, meldt de Kustwacht. Het schip zou
ook olie lekken.

De driekoppige bemanning van het schip Zeldenrust uit
Zeebrugge is niet in acuut gevaar geweest, maar werd
wel van het schip gehaald met een helikopter. In de mid-
dag arriveerden zij in Den Helder. 

Sleepverbinding

Het vissersschip ligt er volgens een woordvoerder van 
de Kustwacht nog wel even. Mogelijk lukt het donderdag
helemaal niet om het schip vlot te trekken.

Door: ANP

NU.nl  17-10-2013.

Berging visserschip bij Petten 'op schema'.

Een snel einde aan de bergingsoperatie rond een vissers- 
schip dat bij Petten aan de grond is gelopen, lijkt niet in
zicht te zijn. 

''De voorbereidingen nemen veel tijd in beslag'', zegt een
woordvoerder van Rijkswaterstaat zaterdag. Het vaartuig
moet uiterlijk dinsdag zijn weggesleept.

Medewerkers van bergingsmaatschappij Mammoet zijn
al wel begonnen aan de berging van het Belgische schip.
Volgens Rijkswaterstaat liggen de bergers op schema: 
''Er zijn gaten gedicht en de olie is weggepompt'', stelde 
een woordvoerder. 

Een sleepboot kan het schip alleen bij hoogwater vlot
trekken. Dat lukte zaterdagmiddag niet, dus de eerste
poging zal op de vroege zondagochtend zijn. Dan is het
hoogwater tussen 15.00 en 17.00 uur. Het schip wordt 
na het vlottrekken naar Mammoet in Schiedam gesleept.

De bergingsoperatie trok zaterdag veel belangstellenden.
Tientallen nieuwsgierige mensen sloegen de activiteiten
rond het schip gade bij de strekdam in de Noordzee. Het
schip Z 75 Zeldenrust uit Zeebrugge was donderdag aan
het vissen toen een net in de schroef terechtkwam waar-
door het onbestuurbaar raakte. Het sloeg lek en strandde
bij Petten.

NU.nl  19-10-2013.

Berging gestrand schip Petten mislukt.

Het is zondag niet gelukt om het Belgische vissersschip 
dat bij Petten was vastgelopen, vlot te trekken. 

Maandagochtend rond 06.00 uur is het opnieuw hoogwater
aan de Noord-Hollandse kust.

Reparaties

Ook zijn er olieschermen aan boord gebracht die later om
het schip heen worden gelegd om eventuele olielekkage
zoveel mogelijk te beperken.Als de kotter is vlot getrokken,
wordt hij versleept naar Mammoet in Schiedam. Daar wordt
bekeken wat er verder mee gaat gebeuren.

NU.nl  20-10-2013.

Dinsdag nieuwe poging vlottrekken schip Z 75.

Het schip Z 75, de Zeldenrust, dat bij Petten op een strek-
dam liep, is maandag nog niet vlotgetrokken. 

Volgens een woordvoerster van Rijkswaterstaat wordt dins- 
dagavond rond 18.30 uur een nieuwe poging ondernomen.

Tijdens de poging van maandag om het schip los te trekken
is het wel onverwacht van de ene op de andere zijde gekan- 
teld. Daardoor ligt het nu op het randje van de strekdam en
verwacht Rijkswaterstaat dat het bij een volgende poging
wel lukt om het vaartuig los te krijgen.

NU.nl 22-10-2013.

Vissersschip bij Petten vlotgetrokken.

Het vissersschip Z 75 dat vorige week bij Petten op een
strekdam liep, is dinsdagavond even na 18.00 uur vlot- 
getrokken.

Dat heeft een woordvoerster van Rijkswaterstaat gemeld.
Eerdere pogingen op zondag en maandag waren mislukt.
"Het schip lag er dinsdagavond een stuk gunstiger bij",
vertelt een woordvoerder. "De boot lag al op de rand van 
de strekdam."

Het vlot trekken van het vaartuig trok mede vanwege het 
mooie najaarsweer veel bekijks in het Noord-Hollandse
Petten. "Het was een aardige trekpleister."

De Z 75 Zeldenrust uit Zeebrugge was donderdag aan het
vissen toen het net in de schroef terechtkwam en het schip
onbestuurbaar raakte. De boot sloeg lek en strandde bij het
Noord-Hollandse Petten.

Gaten 

Voordat het schip kon worden vlotgetrokken, moesten dit
weekend onder meer gaten in de romp worden gedicht en
moesten olie en water uit het schip worden gepompt.

De eerste vlottrekpoging, op zondagmiddag, mislukte om-
dat een sleepkabel om nog onduidelijke reden loskwam.

Ook maandag hadden de bergers geen succes, maar toen
kantelde het schip wel onverwachts van de ene op de an-
dere zijde. Daardoor kwam het op het randje van de strek- 
dam te liggen, wat de volgende poging op dinsdag een stuk
makkelijker maakte.

NU.nl  22-10-2013.

Achter de lens: Gestrand schip Petten met zonsondergang.

Elke week selecteert de redactie van NUfoto.nl een bij- 
zondere nieuwsfoto. In een interview met de fotograaf 
komen we het verhaal achter de foto te weten.

Deze week: Gestrand schip Petten met zonsondergang 
van fotografe Vivian Tusveld uit Amstelveen.

"Ik zag op NU.nl artikelen voorbij komen over een vissers- 
schip dat bij Petten was gestrand. Ook zag ik enkele foto’s
voorbij komen. In de berichtgeving stond dat het schip, na
een mislukte poging de dag daarvoor op zondag, zou wor- 
den vlotgetrokken. Ik was vrij en besloot een kijkje te gaan
nemen.

Ik was blijkbaar niet de enige met de impulsieve actie, 
want het was druk op het strand. Misschien ook wel omdat
het herfstvakantie én mooi weer was. Het was al bijna zons-
ondergang dus ik pakte gelijk mijn fototoestel erbij.

Deze foto is nét voor zonsondergang gemaakt. De bergers
waren hard aan het werk om het schip in beweging te krij-
gen. Om deze foto te krijgen ben ik op zoek gegaan naar 
de juiste plek.

Daar heb ik gewacht tot de zon net achter de boot ver-
dween, omdat ik de contouren van het schip wilde vast- 
leggen. Dat is hier aardig gelukt.

Veel mensen zaten op de duin aan het strand foto's te 
maken. Ik besloot juist laag te staan, in het water, zodat ik
op gelijke hoogte met de boot stond. Soms moet je een
beetje buiten je kader denken. Juist dan maak je de beste
foto's, vind ik.

Ik fotografeer nog niet zo lang. In februari heb ik mijn 
eerste spiegelreflexcamera gekocht, om mijn hobby
iets serieuzer te nemen. Het is mijn droom om er mijn 
werk van te maken, maar ik ben reëel en weet dat het 
erg moeilijk is om er je brood mee te verdienen. 
Nu ben ik in ieder geval nog lekker aan het schieten 
en kijken wat ik het leukst vind om te fotograferen.

Het was het idee van mijn vader om deze foto naar 
NUfoto te sturen. Hij zag hem ter plaatse al om mijn
kleine schermpje en zei: die is mooi! Uiteindelijk
heeft mijn foto ook even op de voorpagina van NU.nl
gestaan. Ik moest voor deze foto wel natte voeten
over hebben, maar het was het zeker waard!"

NU.nl 25-10-2013.