Gemeentewapen Petten Werk aan de dijk
Onderhoud aan de Hondsbossche

en de Pettemer Zeewering.
Gemeentewapen Zijpe

                                                                                                                       


Ik zoek voor mijn verzameling (zie collectie op deze site) ansichtkaarten en/of foto’s van Petten, Hazepolder, de Pettemerkluft,
het Korfwater, de Hondsbossche Zeewering (dijkwerkers, Prince George, reddingboot) en café Camperduin (Hargergat).

Heeft u materiaal voor mij!  Dan graag via mijn mail SEND EMAIL



Word vriend van De Hondsbossche!

1872-1877 - Blauw basalt op de Hondsbossche Zeewering.

In 1860 lag de Hondsbossche Zeewering bij Petten er slecht bij. Die bestond toen uit een simpele zanddijk. Voor de dijk stond een paalscherm. Dat was een 2,5 meter hoge houten schutting van zware palen. Ten slotte werd het strand beschermd door strekdammen. Maar toch schuurden dat strand en de onderzeese oever steeds verder af. Het paalscherm was ook niet meer in orde. Het was oud en versleten.
Goede raad was duur. Het Hoogheemraadschap van de Hondbossche organiseerde zelfs een prijsvraag. Uiteindelijk bracht het plan van dijkgraaf Cornelis van Foreest in 1870 redding. Hij wilde een brede basaltglooiing op de dijk laten leggen. Dat was destijds iets nieuws. Het werk werd in 1872-1877 uitgevoerd. De nieuwe Hondsbossche Zeewering doorstond de zwaarste stormen zonder grote schade. Het onderhoud bleek ook veel goedkoper. 

Canon waterstaatsgeschiedenis.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.








Uitgave Kring van Vrienden van de
Hondsbossche 13e uitgave (1997)


Dijkgraaf Van Foreest en de prijsvraag van 1864

Titel : Beslissende jaren voor de Hondsbossche
Auteur(s) : D. Aten en M.W.C. Nieuwjaar

Uitgave Kring van Vrienden van de
Hondsbossche 24e uitgave (2007)


Herinneringen van dijkwerkers aan de
Hondsbossche 1920-1945


Titel : Blauw Basalt & Stalen Spieren
Auteur(s) : Willem Messchaert

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche, 29e uitgave (2012)

De Hondsbossche als grens tussen zout en zoet
in historisch perspectief


Titel : Rots in de branding?
Auteur(s) : Diederik Aten
Foto's hieronder uit de 1000-serie, collectie Wil Janssen.
Zie op deze site de pagina "Petten op klompen". 1005
1005

1.    Dirk van der Vlies (1890-1964)

Zoon van Aris van der Vlies en Maartje Kapitein.

(zie ook 1023.2).

X ? met Elisabeth Geertruida van Geleen (1893-1972).

Dochter van ?

Wonende aan de achterbuurt.
Later heeft hij een huis gebouwd aan 't Akkertje, 
bij de oude molen.

Broer van Klaas van der Vlies (1889-1963). 

X 1915 met Geertje Mol 1893-1967).

Dochter van Floris Mol en Guurtje Wagemaker.

Bijnaam: de Rob.

2.    Jan Vriesman Jbzn. (1900)

Zoon van Jacob Vriesman en Antje Glas.

3.    Johannes Jakobus Gerrit (Jan) Blom (1879-1956)

Zoon van Jacobus Blom en Antje Houtkoper.

X 1903 met Elisabeth Bareman (1880-1953).

Dochter van Pieter Bareman en Grietje Out.


1012
1012

Jan Cornelis (Jan) Bellis (1916-2011)

(zie ook 1013.1 / 1020.1).

Zoon van Jan Cornelis Bellis en Grietje Burger.

X 1940 met Wilhelmina (Mien) Modder (1917-2011).

Dochter van ?

Wonende aan de Leierhoek.

Zoon van de bekende dijkbaas van het monument.
(zie 1024.2). 
1013
1013

1.    Jan Cornelis (Jan) Bellis (1916-2011)

(zie ook 1012.1 / 1020.1).

Zoon van Jan Cornelis Bellis en Grietje Burger.

X 1940 met Wilhelmina (Mien) Modder (1917-2011).

Dochter van ?


Wonende aan de Leierhoek.

Zoon van de bekende dijkbaas van het monument.
(zie 1024.2).


2.    ?

1014
1014 Jan Schager (1909-1981)

Zoon van Pieter Schager en Marijtje Hillegonds.

X 1936 met Vrouwtje Helder (1905-1948).

Dochter van Jan Helder en Lavina Damiaans.

X 1950 met Antje Elisabeth Schager (1915-2004).

Dochter van Maarten Schager en Grietje Ott.


Vader Pieter Schager (1876-1956).
(zie 1018.1 / 1024.1).
1015
1015

Pieter Snip (1909-1977)

Zoon van Cornelis Snip en Gerritje Glas.

X 1946 met Johanna van der Zwan (1908-1991).

Dochter van ?

Woonde aan ’t Oosterend.

1016
1016 Vrachtrijder van buiten Petten?

Foto geplaatst in de rubriek zoekplaatjes.
1017
1017

Hendrik Vriesman (1888-1956)

Zoon van Pieter Vriesman en Aaltje Wildeboer.

X 1912 met Neeltje Hollander (1898-1976).

Dochter van Pieter Hollander en Elisabeth Zwaan.

Van het café aan de Voorbuurt.

P-3
D 019




















P-3 D 019
 Het café aan de Voorbuurt.





















                          
1018
1018

Pieter Schager (1876-1956)

(zie ook 1024.1).

Zoon van Arie Schager en Antje Visser.

X 1904 met Marijtje Hillegonds (1881-1966).

Dochter van Jan Hillegonds en Neeltje Hartland.


Woonde op de hoek van de Middelbuurt.

Vader van Jan Schager (1909-1981).
(zie 1014.1).

P-3
F 013 F
P-3 F 013 F Links het huis van Piet Schager, die met zijn zoon Jan
voor het huis staat. Hier staat Guurtje Timmerman óók
weer op, net als op kaarten van andere plaatsen zijn
hier ook vaak dezelfde dames. Bakker Purmer is met
zijn wagen in de straat, vermoedelijk was het brood
toen al op de bon.

In de eerste jaren van de Eerste Wereldoorlog ging
het nog wel, maar tenslotte at iedereen clandestiene
haardkoeken.

Bron: Petten en Zuid-Zijpe in oude ansichten blz. 11.
                        De Middelbuurt in het jaar 1915.
1019
1019 1.     Philippus (Flip) de Graaff (1889-1976)

Zoon van Philippus (Flip) de Graaf en Geertje Hoveling.

X 1913 met Neeltje Zon (1892-1977).

Dochter van Maarten Zon en Antje Roos.

Zijn vader is kort na z'n geboorte overleden. Zijn moeder, Geertje Hoveling (1865-1938), hertrouwd in 1890 met
Jacob Vriendjes (1865-1947).

Flip krijgt zodoende nog 14 halfbroers en zussen.

2.     ?
1020
1020

Jan Cornelis (Jan) Bellis (1916-2011)

(zie ook 1012.1 / 1013.1).

Zoon van Jan Cornelis Bellis en Grietje Burger.

X 1940 met Wilhelmina (Mien) Modder (1917-2011).

Dochter van ?

Wonende aan de Leierhoek.

Zoon van de bekende dijkbaas van het monument.
(zie 1024.2). 
1021
1021 Jan Vriendtjes (1886-1962)

Zoon van Jan Vriendjes en Maartje Kliem.

X 1919 met Jacoba Liefhebber (1889-1967).

Dochter van Ariën Liefhebber en Trijntje de Graaff.

Wonende op Hazepolder.

Kinderen van Jan Vriendtjes en Jacoba Liefhebber:

Jan Gerrit (Jan Gert) (1920-2002).

Trijntje (1921-2012).

(zie 3010.2 / 3018.1.)

Ariën (Arie) (1926-2007).

(zie 3005.2.)
1022
1022

Lourens (Louw) Kuiper  (1874-1958)

Zoon van Dirk Kuiper en Antje Jongebloed.

X 1899 met Maartje Bakker (1877-1913)

Dochter van Gerrit Bakker en Ariaantje Glas.

Wonende aan de Leierhoek over de brug.

1023
1023

1.    ?


2.    Dirk van der Vlies (1890-1964)

(zie ook 1005.1).

Zoon van Aris van der Vlies en Maartje Kapitein.

X met Elisabeth Geertruida van Geleen (1893-1972).

Dochter van ?

Wonende aan de achterbuurt.
Later heeft hij een huis gebouwd aan 't Akkertje, 
bij de oude molen.

Broer van Klaas van der Vlies (1889-1963).

Bijnaam: de Rob.

X 1915 met Geertje Mol 1893-1967).

Dochter van Floris Mol en Guurtje Wagemaker.
1024
1024

1.    Pieter Schager (1876-1956)

(zie ook 1018.1).

Zoon van Arie Schager en Antje Visser.

X 1904 met Marijtje Hillegonds (1881-1966).

Dochter van Jan Hillegonds en Neeltje Hartland.

Wonende op de hoek van de Middelbuurt.

Vader van Jan Schager (1909-1981).
(zie 1014.1).

2.    Jan Cornelis Bellis (1877-1942)

Zoon van Cornelis Bellis en Hendrika Korsman.

X 1900 met Grietje Burger (1881-1974).

Dochter van Pieter Burger en Neeltje Krans.


Vader van Jan Cornelis (Jan) Bellis (1916-2011).
(zie 1012.1 / 1013.1 / 1020.1).                 
1025
1025

Gerrit (Gert) Hollander (1895-1953)

Zoon van Pieter Hollander en Elisabeth Zwaan.

X 1918 met Elisabeth (Betje) de Jong (1896-1974).

Dochter van Klaas de Jong en Antje Klaver.

Wonende op ’t Oosterend.

Had een bibliotheek aan huis.


Vader van Pieter (Piet) Hollander (1919).
(zie 2014.1).
1026
1026 Nicolaas (Niek) Haster (1905-1977)

Zoon van Gerrit Haster en Geertje Oostwouder.
 
X 1932 met Neeltje (Neel) Bellis (1905-1988).

Dochter van Jan Cornelis Bellis en Grietje Burger.


Hij was een schoonzoon van de bekende dijkbaas,
van het monument, Jan Cornelis Bellis (1877-1942).
(zie 1024.2). 
TOP
Reddingboot op werkspoor Hondsbossche Links
Reddingboot op werkspoor Hondsbossche.
12 augustus 1939.







Rechts
Werkspoor op de Hondsbossche met op de achtergrond
het vroegere Gemeenlandshuis van "de Hondsbossche",
hier ingericht als herstellingsoord "Trein 8.28".
WADD - CdL 01
Uit privé collectie.
Werk aan de dijk REPRO
Uitgave Kring van Vrienden van de
Hondsbossche 24e uitgave (2007)


Herinneringen van dijkwerkers aan de
Hondsbossche 1920-1945, werken met beton, blz. 35


Titel : Beton was toentertijd modern
Auteur(s) : Willem Messchaert



Monumentenkennis

Johannes Ringers

Johannes Ringers (1885-1965), directeur van de Maat-
schappij tot Uitvoering van Zuiderzeewerken (MUZ), de
latere Directeur-generaal van Rijkswaterstaat, Regerings-
commissaris voor de Wederopbouw, verzetsman en als
partijloos minister na de oorlog 'Vader van de Wederop-
bouw', was voor al deze taken op zijn pad kwamen met
enkele anderen verantwoordelijk voor één van de grootste
en nog steeds voortdurende ‘living labs’ op het gebied
van betontechnologie ter wereld. Samen met een team
van andere ingenieurs, waaronder J.P. Josephus Jitta,
C. Tellegen, F.E. Mulder en B. Peiser, was hij verantwoor-
delijk voor de bouw van de Noordersluis in IJmuiden
(1924-1928), inclusief de materiaalkeuzes. Ringers kreeg
er in 1930 een eredoctoraat aan de TU Delft voor.


WADD - PS 1 v.l.n.r. bij een zinkstuk
 
1.      Jan Schager (1909-1981)
2.      Maarten Roozing (1916-1971)
3.      Dirk Snip (1905-1983)
4.      Wim de Waard (1911-1995)
5.      Jan Vriesman (boven) (1916-2004)
6.      Simon Ory (onder) (1923-1980)
7.      Jaap Eduwaard (1904-        )
8.      Aris van der Vlies (Beertje) (1915-1987)
9.      Jan Glas (1921-2002)
10.  Jaap Reedijk (de kouwe bakker) (1927-2005)
11.  Willem Jacob Bakker (1904-1989)
12.  Gerrit Snip (1917-2005)
Uit privé collectie.
WADD - CdL 02 WADD - CdL 03 WADD - CdL 04
Uit privé collectie. Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - PS 2

De foto links is van voor september 1954.

 v.l.n.r.

1. Jacob Vriesman (1916-1998)
2. Cees Quak (?) (1904-1987)
3. Jan Schager (1909-1981)
4. Philippus de Graaff (1889-1976)
5. Jan Snip (achter) (1903-1989)
6. Sietze Wiersma (1894-1956) 

WADD - CdL 05
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - CdL 06 WADD - CdL 07 WADD - CdL 08
Uit privé collectie. Uit privé collectie. Uit privé collectie.
Onze kustbeveiliging De Spiegel, 04-03-1939.

ONZE KUSTBEVEILIGING vraagt voortdurend verbetering
en herstel. Vooral de Hondsbossche Zeewering bij Petten
heeft het zwaar te verduren. Zoodra het weer het dan ook
maar even toelaat is men met verbetering bezig.


    Het inheien van nieuwe eiken palen op de golfbrekers.
WADD - HR 3

Foto links, v.l.n.r.

1. Henk Rijs (op de grond) (1914-2007)
2. Gert Snip (in het wit) (1917-2005)
3. Aris van der Vlies (op de rug) (1896-1977)
4. Jan Schager (1909-1981)
5 Dirk Brommer (tangenbaas onder de bok) (1895-1977)

WADD - CdL 09
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - CdL 10 WADD - CdL 11 WADD - CdL 12
Uit privé collectie. Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - TB ca. 1920 Onder v.l.n.r.:
1.   Cor Breed (1901-   )
2.   Philippus de Graaff (1889-1976), ouwe Flup
3.   Hendrik Vriesman (1888-1956)
4.   Kees van der Vlies (1892-1964), de Leermaker
5.   Dirk Brommer (1895-1977)
6.   Klaas Schager (1886-1967)

Boven v.l.n.r.
7.   Dirk Kuiper (1905-1968), van de latere firma K & L
8.   Jacob Swart (1885-1963)
9.   Jan Hendrik Kuiper (1885-1963), technisch ambtenaar            RWS. Deze in Vlagtwedde geboren Kuiper heeft
       geen relatie met Pettemer en Zijper families Kuiper.
10. Jaap Visser (witte Jaap) (1873-1937)
Uit privé collectie.
WADD - HR 4

Foto, links v.l.n.r.

1. Piet Blom (1902-1980)
2. Klaas
Schager (1886-1967), aannemer
WADD - CdL 13
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - CdL 14 WADD - CdL 15
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
Werk aan de Hondsbossche 04-06-1937 Petten 04-06-1937.

Men heeft thans een aanvang gemaakt met de herstelling,
op grote schaal, van de Hondsbossche zeewering.
De strekdammen zullen geheel worden vernieuwd, terwijl
de dijk opgehoogd zal worden.
Het begin der werkzaamheden aan de zeekant, de rails
worden gelegd, om de stenen te vervoeren naar de
strekdammen.

N.V. Polygoon.












WADD - PS 3 WADD - PS 4 Jan Schager (1909-1981)
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - PS 5 Jan Timmerman (1882-1968) (Neefbuur) man van Koosie-buur (Voorbuurt Petten).
Uit privé collectie.
WADD - HR 1

v.l.n.r. 

1. Jaap de Waard (1921-1981)
2. Janus van der Vlies (1903-1980)
3. Henk Snip?

Uit privé collectie.
1947 Panorama - De strijd tegen de zee Panorama,1947.

DE STRIJD TEGEN DE ZEE blijft Nederland onder alle omstandigheden voeren. De bekende Hondsbossche zeewering bij Petten (N.H.) krijgt nieuwe palen die de bazaltblikken moeten tegenhouden.

In de stormachtige namiddag van de achttiende mei van
1955 gebeurde het: zware grondzeeën namen het in de
orkaan van die noodlottige woensdag lamgeslagen Bel-
gische motorschip “Limbourg” op en sloegen het met de
stalen kop tegen de basaltblokken van de Hondsbossche
Zeewering bij Petten.
Noch de watervlugge sleepboot “Tyne” van Piet Smit’s
Internationale Sleepdienst uit Rotterdam, die ter assis-
tentie van de met motorpech hulpeloos ronddrijvende
vrachtvaarder was uitgevaren, noch de wanhopige pogin-
gen van kapitein Aristide Masseau van de “Limbourg”
om de stranding te voorkomen hadden het onheil kunnen
tegenhouden. De woeste Hondsbossche branding liet
haar prooi niet meer los en schuimend drukten de aan-
stormende watermassa’s het getergde schip tegen de
dijk.
Toen het geweld ophield, zat de “Limbourg” muurvast in
de dijk. Althans: zo leek het. Maar bij elke aanrollende golf
wrikte het schip zich verder in het dijklichaam, de basalt-
blokken wegduwend met zijn scherpe steven en de zee
daardoor gelegenheid gevend het zand onder de dijkvoet
weg te zuigen.
Nog nooit heeft het water een gelegenheid gemist op onze
dijken en zeeweringen een aanslag te plegen. Ook ditmaal
niet. De aanval werd onmiddellijk en fel ingezet. Het schip
gebruikend als een wig, vele duizenden kilo’s zwaar, groef
de zee zich een weg naar het hart van de dijk. Niet zó snel
konden de bergers proberen het lekkende schip van zijn
sterfbed te trekken of het water was vlugger. Elke golf be-
nuttend om de “Limbourg” dieper in het machtige dijk- 
lichaam te persen zag de Noordzee kans in één week een
enorm gat te wroeten….!

WADD - TG
Limbourg 2

De dag na de stranding, toen de zee, met het schip als stormram, het verwoestende werk begonnen was, speelden jongens op de
dijk met de reeds losgewerkte basaltkeien. De belangstelling van het publiek was zo groot, dat ondernemende koffieschenkers in
de onmiddellijke nabijheid van het machtige schip een drukke nering konden opzetten.


Limbourg 11 Nog nooit heeft het water een gelegenheid gemist op
onze dijken en zeeweringen een aanslag te plegen. 
Ook ditmaal niet. De aanval werd onmiddellijk en fel
ingezet. Het schip gebruikend als een wig, vele dui-
zenden kilo’s zwaar, groef de zee zich een weg naar
het hart van de dijk. Niet zó snel konden de bergers
proberen het lekkende schip van zijn sterfbed te trek-
ken of het water was vlugger. Elke golf benuttend om
de “Limbourg” dieper in het machtige dijklichaam te
persen zag de Noordzee kans in één week een
enorm gat te wroeten….!


De Limbourg liet een gapende wonde achter.


KV Limbourg 1


Toen de “Limbourg” tijdens het hoge water van dinsdag
24 mei eindelijk door een legertje zeeslepers van de dijk
getrokken was, na er dus zeven dagen hard
handig mee
in aanraking te zijn geweest, kon het bestuur van het hoog
heemraadschap “Noord-Hollands Noorderkwartier”
de
gapende wonde in ogenschouw nemen. Het viel niet
mee: over een lengte van ruim zeventig meter drong de 
zee diep in de glooiing binnen. Maar pas toen het eb 
werd, kon men goed zien wat de zee had aangebracht. 
Het schip had, voortdurend in beweging gehouden door
de rusteloze branding, eerst de ondergrond van de dijk-
voet weggewroet, zodat de basaltkeien daar hun steun
kwijtraakten en in het gat stortten. Vervolgens wrikte de
aan lager wal geraakte Belg ook nog de stenen uit de
glooiing zélf weg, waardoor de dijkbekleding over een
grote oppervlakte verloren ging. Gelukkig kon men dit
slopersbedrijf tijdig stoppen. Niettemin was de verde-
diging tegen de zee al zodanig verzwakt, dat het zaak
bleek de bres met grote spoed te dichten vóór nieuwe
stormvloeden er zich met tomeloze kracht in zouden
kunnen storten….!

Op een stille zomerdag hebben wij het gat in de dijk
opge
zocht. Het was een dag met een “enigszins”
ander karakter
dan die achttiende mei, toen de “Lim-
bourg” op de keien belandde. De zee was (zoals zee-
lieden zeggen) "als een  zacht eitje”. Kalm kabbelden uitlopers van de branding tegen de golfbrekers. Op de
plaats, waar het woeste watergeweld de “Limbourg”
tegen een van de massieve strekdammen gesmeten
had, wierp nu een eenzame visser zijn aas in het wa-
ter. Een frisse bries speelde een spelletje met witte
meeuwen, die over het rustige watervlak scheerden,
en probeerde de taaie wilgen tenen van de klaar lig-
gende zinkstukken om te buigen. De vredigheid van
dit tafereel werd niet verstoord door het rhythmisch
bewegen van de met de hand gedreven heistelling,
waarmee de dijkwerkers bezig waren korte palen in
het gat te slaan. Ook het geronk van de hijskraan,
die onder aan de dijkvoet telkens weer een basalt-
kei uit zijn grijper in zee liet vallen, brak de stilte niet
stuk. Zee, wind, rijswerkers, steenzetters en heiers
hoorden hier bij elkaar….

Maar dat was slechts schijn. In werkelijkheid waren de
veertig arbeiders van het hoogheemraadschap bezig
strijd te leveren met de aloude erfvijand. Als de Honds-
bossche Zeewering niet vóór de herfst op de vroegere
sterkte is gebracht, zullen zee en wind weer samenspe-
len in hun eeuwi
ge oorlog tegen het taaie volk, dat het
lage land aan de zee
wil behouden en niet van zins is
er een duimbreed van af te
staan.
Daarom wacht het hoogheemraadschap ook niet tot
uitgemaakt is, wie de schade, door de stranding van
de “Limbourg” veroorzaakt, moet dragen. Onmiddellijk
na het vlot
trekken van het schip is men begonnen met
het herstel, dat
volgens een ruwe raming ongeveer driehonderdduizend gulden gaat kosten, naar ons verteld
werd. Als de zee echter kans ziet tijdens een onverwachte
zomerstorm het gat tóch
weer groter te maken, kan er
gemakkelijk nog een ton bij
komen. De storm van zondag
7 augustus bracht dit de men
sen van het hoogheemraad-
schap nog eens ernstig onder de
ogen. Opgejaagd door
een sterke wind, die de rollers ver
vaarlijke krullen gaf,
slaagde het opstuwende water er in  en
gedeelte van het
herstelwerk weer ongedaan te maken.


U begrijpt, dat het herstel voor het hoogheemraadschap

een zware last is. Maar het dichten van het gat kon geen
uitstel lijden. De Alkmaarse rechter, voor wie de vennoot-
schap, die het schip in de vaart had, tegen begin septem-
ber gedagvaard is, krijgt te beslissen, wie de enorme scha-
de zal moeten betalen. Tenzij beide partijen voor de uit-
spraak tot een minnelijke schikking zouden komen!



Limbourg 12
Onder normale omstandigheden zal een aanvaring
van
een schip met een dijk zelden voorkomen. Maar
juist als
het stormt, kan een schip stuurloos of op drift
raken en
de waterkering treffen. De gevolgen zijn op
dat moment
het grootst. Ten eerste is de kracht die
het schip dan op
de dijk uitoefent groot. Ten tweede
is er een hoge water
stand en zijn er hoge golven, zo-
dat een eventueel opge
treden initiële schade zich
snel kan uitbreiden. Hierdoor
kan een stranding van
een schip een reëel gevaar vormen
voor een dijk-
doorbraak. Als voorbeeld van een dergelijke
aanva-
ring kan het schip ‘Limbourg’ dienen, dat in 1955
strandde op de Hondsbossche Zeewering. De snel-
heid
en de hoek waarmee het schip de dijk raakt
zijn bepalend
voor de schade.

Rijkswaterstaat: Basisinformatie dijken.
Handreiking Inspectie Waterkeringen.
KV Limbourg 2

Herstel van de Hondsbossche Zeewering vergt
driehonderdduizend gulden.
Limbourg 1
Hier ziet men duidelijk, hoe de “Limbourg” in het dijklichaam gedreven
werd en hoe ernstig de schade was, die in één week werd aangericht.



Intussen luisteren de ingenieurs en opzichters van het
hoogheemraadschap elke dag met meer dan gewone
nieuwsgierigheid naar het weerbericht. Van het weer
hangt het af of men met het herstel voortgang zal kunnen
maken; of men uit Den Helder de grote dekschuiten kan
laten komen, die de keien voor het gat in zee moeten
storten om op die manier een drempel op te werpen
tegen de aanstormende branding; kortom; of men op
tijd klaar zal zijn met het dichten van de bres. En als
een angstig snel naderbij komende dag ziet men dan
de 21e september, het begin van de herfst.

Dan móét de dijk klaar zijn….!

Toen de “Limbourg” weer zee koos, heeft men direct
een aantal zinkstukken belast met alle stenen, die in de
wijde omtrek van Petten voorhanden waren en deze op
de plaats, waar het schip in de dijk gezeten had, laten
zakken. En die eerste maatregel ter bescherming van de
dijk kwam precies op tijd, want daarna kreeg men ten
gevolge van het slechte weer drie weken lang geen kans
meer. Toen het weer wat “handzamer” werd, heeft men
opnieuw zinkstukken aan de dijkvoet tot zinken gebracht.
Ruim duizend ton steen werd vervolgens als een rug voor
het gat gestort om te voorkomen, dat de zee met deze
voorlopige dijkbescherming aan de haal ging.

Thans werkt men reeds ruim twee maanden aan het de-
finitieve herstel. Alles moet daarbij met de hand geschie-
den: het heien van de rijen palen, die als het ware de
“voor” vormen, waartussen de rijsbedden, met stenen
belast, tot zinken gebracht worden; het storten van de
keien tegen de dijkvoet en op de zinkstukken; het aan-
brengen van de kleilaag op het hogere deel van de
glooiing; het opvullen met keislag en tenslotte het “zet-
ten” van de kolossale basaltkeien, die precies in elkaar
gepast moeten worden, zodat de zee geen kans krijgt
er één uit de glooiing te wippen.
Als men hier één kei wat losjes plaatst, is het niet uit-
gesloten, dat de zee de gehele dijk neemt….!


Limbourg 5

Limbourg 3

Limbourg 4
Gespierde armen dwingen de taaie wilgentenen van de
rijsbedden in het juiste verband. Het vlechten van de
zinkstukken moet ter plaatse geschieden.


Een kraan deponeert steen voor steen aan de dijkvoet op
een plaats, waar vrachtwagens of dekschuiten niet kunnen
komen. Verderop wordt paal naast paal met de hand in de
zeebodem geheid. Op de achtergrond een der strekdam-
men van de Hondsbossche Zeewering.

Wanneer de vloed komt opzetten, maken de arbeiders dat
ze weg komen met heiblok en heiïnstallatie.

Limbourg 6
Een overzicht van het werk tijdens laag water. Met behulp van lichte bokken worden
de zware basaltstukken op hun juiste plaats in de dijkglooiing getakeld.

De heer Jansma, de technische man van het hoogheem-
raadschap, denkt in totaal aan stenen drie miljoen kilo en
aan wilgentenen voor de zinkstukken vijfentwintighonderd
vierkante meter nodig te zullen hebben voor het dichten
van het gat. Voor deze enorme hoeveelheden plus de in
te heien palen zijn verwerkt, zal de herfst wel zeer nabij
zijn. Men kan namelijk maar bepaalde delen van de dag
benutten voor het werk. Als de vloed opkomt, wordt de
arbeid gestaakt, omdat dan het hele gat volloopt. Men
kan bij het hoger komen van het water zien, hoe de dijk-
werkers haastig hun spullen pakken en de heistellingen
wegslepen. Wat blijft liggen, is onherroepelijk een prooi
van de golven.

Zó ploetert men voort aan de voet van de Hondsbossche.
Het is een leven en werken bij de dag. Niemand weet of
de zee het morgen niet onmogelijk zal maken in het gat te
werken. Niemand kan zeggen of men, voor de herfststor-
men zich aankondigen, klaar zal zijn. Men gelóóft van wel.
En de dijkwerkers zetten alle zeilen bij om het zo ver te
krijgen. Regelmatig laten zij hun heiblok op de palen dan-
sen, brengen zij de rijsbedden tot zinken, storten zij het
blauwe basalt tegen de dijkvoet en stompen zij de zware
keien tegen elkaar op de langzaam uit zee oprijzende
glooiing.

Toen de “Limbourg” van de dijk getrokken werd, verdween
de Hondsbossche Zeewering tegelijkertijd uit het nieuws.
Maar in Petten boog men zich ver de berekeningen van 
de schade. En in alle stilte ging men aan het werk, zoals
Nederlanders op duizenden plaatsen altijd in de weer zijn
om zich te wapenen tegen de aanvallen van het water, zon- 
den veel woorden, zonder veel gerucht, maar taai en vol- 
hardend en zich bewust van de zware plicht ELK gat te
dichten.

 

WADD - CdL 16 WADD - CdL 17
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - CdL 18 WADD - CdL 20











Hier links Klaas Jansma en de heer Zuidweg.
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - PS 6
De Zijper Historie Bladen
(ZHB 2008-01)


Titel : Pettemer slachtoffer watersnoodramp 1953
Auteur(s) : P.T. (Piet) Klant en L/F/ (Frank) van Loo

3 februari 1953

v.l.n.r.;
1. Philippus de Graaff (1889-1976)
2. Jan Schager (1909-1981)

Tijdschrift van cultuurhistorische
vereniging Scoronlo (1995-01)


De werken en het werk aan de Hondsbossche in
de jaren 1955-1985


Titel : Hondsbossche
Auteur(s) : Uit een lezing van ing. B. Zuidweg




Uit privé collectie.
TOP
HR 2WADD - HR 2
Bovenste rij v.l.n.r. 

1. Gerrit (Gert) Zwaan (1896-1981)
2. Aris van der Vlies (1896-1977)
3. Dirk Kuiper, zoon (1905-1968), van de latere firma K & L
4. Piet Kuiper, vader (1876-1943)
5. Jaap Visser (Witte Jaap) (1873-1937)

Onderste rij v.l.n.r.:

6. Gert Snip (1917-2005)
7. Henk Rijs (1914-2007)
8. Jacob Vriesman (ome Jaap) (1879-1966)
Uit privé collectie.
WADD - HR 5

v.l.n.r.

1. Gert Snip (1917-2005)
2. Henk Vriesman, Jacobsz. (1925-2006)
3. Henk Rijs (1914-2007)
4. Ome Jacob Vriesman (1879-1966)
Uit privé collectie.
P-3
U 171
P-3 U 171 P-3
U 181
P-3 U 181 Hoek van palen, met de oude originele palerij als golfbrekers op de dijkglooiing. Een plaats waar de Petteners wel iedere dag kwamen om naar de zee te kijken. Het is onbegrijpelijk dat de kracht van het water zo groot is dat vooral door de zuiging van het teruglopende water steenblokken van honderden kilo's werden meegezogen. Een hele ploeg dijkwerkers waren dagelijks bezig schade te herstellen en andere voorzieningen te treffen.

Bron: Petten en Zuid-Zijpe in oude ansichten blz. 15.
P-3
U 251
P-3 U 251 P-3
U 255
P-3 U 255
Reclamekaart F. Bregman, z.z. Hoendiep, Groningen.
P-3
U 301 F
P-3 U 301 F P-3
U 311
P-3 U 311 P-3
U 313 F
P-3 U 313 F
P-3
U 315
GN
P-3 U 315 GN P-3
U 325
GN
P-3 U 325 GN
GLASNEGATIEF GLASNEGATIEF
WADD - HR 6

(Helm)planters in het Zwanenwater. 

Bovenste rij v.l.n.r.

1. Dirk Snip (1905-1883)
2. Jaap Vriesman, toezichthouder      (?)
3. Aris van der Vlies (1896-1977) en zijn broer
4. Chiel van der Vlies (1904-1969) 

Onderste rij v.l.n.r.  

1. Pieter de Waard (1917-1974)
2. Gert Snip (1917-2005)
3. Aris van der Vlies. Keeszn. (1916-1992)
4. Henk Rijs (1914-2007)

Uit privé collectie.
TOP
WADD - LM 1

Als jong chauffeurtje heb ik in de jaren 1957 en 1959 veel gecreosoteerde eiken palen vervoerd vanuit IJsselmonde naar de Hondbossche Zeewering in Petten.

Van een van deze transporten zijn deze drie foto's. 

Het bedrijf waar de palen werden bewerkt was Gebroeders Hulsinga Houthandel, houtzagerij en creosoteerinrichting, IJsselmonde nabij waar nu de Van Brienenoordbrug ligt. 

Ik was toen werkzaam bij transportbedrijf De Jong’s Expeditie uit Strijen. 

CdL WADD - CdL 19
Uit privé collectie. Uit privé collectie.
WADD - LM 2

Bij een van de vele transporten naar Petten heb ik nabij Schoorl bijna een ernstig ongeluk veroorzaakt met een lijnbus; doordat ik nogal plotseling moest remmen schoot een van de palen (nog spekglad van de creosootolie en ongeveer 150 kg zwaar) als een raket over mijn cabine richting tegemoetkomen bus. 

Op het laatste moment raakte de paal het wegdek en 
schoof als een aal onder de bus door. 

Grote schrik bij beide chauffeurs en passagiers; maar het ongeluk had geen enkele schade aan de bus toegebracht. Wij hebben elkaar de hand geschud en onze weg vervolgd.

Leen Monster, Strijen (januari 2011).
WADD - LM 3
Uit privé collectie.
Uit privé collectie.
Stalen damwand als noodmaatregel Zwakke schakels.

Het klimaat verandert en de zeespiegel stijgt hierdoor
steeds sneller. Dit leidt tot steeds hogere waterstanden,
en hogere en langere golven op de Noordzee. Dit bete-
kent dat de Nederlandse kust in extreme stormomstan-
digheden zwaarder wordt belast, immers de golven lo-
pen met meer energie tegen de zeeweringen en zijn
hoger. Omdat ook in de toekomst de veiligheid gega-
randeerd moet blijven, worden de normen waaraan de
zeeweringen moeten voldoen ook strenger.
In 2003 bleek dat door de zwaardere golfrandvoorwaar-
den delen van de Nederlandse kust niet meer aan de
norm konden voldoen of dat binnen 20 tot 50 jaar niet
meer zouden doen. Dit zijn de zwakke schakels in de
Nederlandse kust. Daar waar er een acuut probleem
werd geconstateerd zijn maatregelen getroffen. Bij Pet-
ten is eind 2004 als noodmaatregel een stalen dam-
wand op de kruin van de dijk geplaatst.
In 2005 werd ook de Hondsbossche zeewering onder
handen genomen. Bij dit dijkvak werd het grasdek aan
de bovenzijde vervangen door een stenen mat van zo-
geheten basalton. Deze maatregelen zijn getroffen in
afwachting van de structurele versterking van de dijk.

De Hondsbossche Zeewering en de Pettemer Zeewe-
ring zijn in feite twee waterkeringen met elk hun eigen
historie. De Hondsbossche Zeewering is het oudst.
Lange tijd hebben ze ook verschillende beheerders
gehad. De profielen zijn daarom ook verschillend.
Voor deze studie worden ze als één waterkering be-
handeld en aangeduid als de Hondsbossche en Pet-
temer Zeewering.

Startnotitie dijkversterking Zwakke schakel Honds-
bossche en Pettemer Zeewering.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Kust op Kracht
De Hondsbossche en Pettemer Zeewering voldeed niet
meer aan de veiligheidseisen en moest worden versterkt.

De provincie, Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap
Holland Noorderkwartier werkten samen in het project
'Kust op Kracht'. In juli 2014 werd het eerste zand op de
kust bij Camperduin gespoten. Op 16 maart 2015 ver-
klaarde de toenmalige minister van Infrastructuur Schultz
Van Haegen de kust weer veilig.

De zeewering is versterkt door zand aan te brengen en zo
duinen en een strand voor de bestaande dijk te creëren.
Deze oplossing vergroot de veiligheid en tevens de ruim-
telijke kwaliteit.  De waterkerende functie is overgenomen
door het aangelegde strand en duin. In totaal zullen dui-
nen en strand ongeveer 250 meter breed zijn

Aan de koppen van de dijk is er vooral plek voor recreatie,
in het middengebied is meer rust, daar kan de natuur zich
ontwikkelen.

Parallel aan de kustversterking zijn er in de regio ruim 40
ruimtelijke kwaliteitsprojecten gerealiseerd zoals extra na-
tuur, wandel- en fietspaden en nieuwe strandopgangen.
Bij Camperduin is een lagune aangelegd, in Petten een
hoge duintop als uitkijkpunt.

"Een heel bijzonder project", vertelt Anita Willig wanneer ze
door het nieuwe duingebied loopt. Willig was van 2008 tot
en met de afronding van het werk als projectmanager na-
mens het waterschap betrokken bij het project. "Zeven jaar
geleden was hier nog water. Nu lijkt het alsof het nooit an-
ders is geweest."



TOP
                                                       
 
Overige ansichtkaarten en foto's
Het vooroologse Petten, Hazepolder, Pettemerkluft, Korfwaterstrand en de Pettemer Zeewering.
Het naoorlogse Petten, Hazepolder, Pettemerkluft, Korfwaterstrand en de Pettemer Zeewering.
Sloop van Petten 3 /  noodwoningen /  wederopbouw  Petten 4
Een fotograaf meende in 1934 deze Pettemer dorpstafereeltjes van alle dag te moeten vastleggen.
De Hondsbossche en de oude Hondsbossche stenen schutsluis te Zaandam.
Camperduin en het Hargergat (voor Café Camperduin en het strand; zie Hondsbossche).
Reddingstation Petten, H.M.S. Prince George en andere strandingen.
Reactor Centrum Nederland (RCN), later Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN).

Op deze pagina staan foto's waarvan ik het Wie / Waar en/of Wanneer nog niet weet. Weet u het ?